ŞARJ EDİLEBİLİR HİBRİT OTOMOBİLLERE YÖNELİK ÖTV İNDİRİMİ

26 Temmuz 2024 tarihli Resmî Gazete’de yer alan 7521 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 11.maddesi ile birlikte, Türkiye’de şarj edilebilir hibrit araçlara uygulanan ÖTV oranında indirim yapılmasını öngören düzenleme yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Söz konusu düzenleme yalnızca araç dışından şarj edilebilen (plug-in) hibrit elektrikli araçları kapsamakla birlikte düzenlemenin uygulama alanı bulabilmesi için bu tip araçlar açısından gerekli iki şartın da sağlanması gerekmektedir. Buna göre araç dışından şarj edilebilen hibrit elektrikli araçların; 100 kg’daki karbondioksit emisyon oranı 25 gramın altında ve sadece elektrikli motorla alabileceği elektrik menzil oranının yani tek bir şarj ile aracın katetebileceği yol mesafesinin 70 km ve üzerinde olması gerekmektedir. Dolayısıyla işbu ÖTV düzenlemesi, araç dışından şarj edilebilen tüm hibrit araçlar bakımından değil yalnızca bu iki şartı taşıyan araç tipleri bakımından uygulama alanı bulabilecektir.

Karbondioksit emisyonu 25 gramın altında ve sadece elektrikli menzili 70 kilometre ve üzerinde olan bu araçlar için belirlenen ÖTV oranları şu şekildedir:

  • Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen ve ÖTV matrahı 1.350.000 TL’yi aşmayanlar için; %30
  • Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen ve ÖTV matrahı 1.350.000 TL’yi aşanlar için; %60
  • Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçen fakat 1800 cm³’ü geçmeyen ve ÖTV matrahı 1.350.000 TL’yi aşmayanlar için; %70

oranı uygulanacaktır.

Görüleceği üzere bu yeni düzenleme ile birlikte, şarj edilebilir hibrit araçların ÖTV oranı, aracın motor silindir hacmi ve matrah limiti dikkate alınmak suretiyle belirlenmiştir.

1.İndirimin Uygulama Alanı Bulacağı Araç Modelleri

Edinilen güncel verilere göre Türkiye’de satışa sunulan plug-in hybrid otomobil sayısı 13 markanın 24 modeli ile sınırlıdır. Ancak bu modellerin birçoğu, karbon emisyonu, sürüş menzili veya motor silindir hacmi açısından öngörülen şartları taşımamakta dolayısıyla Türkiye’de satışı yapılan bu modellerin çoğu yeni ÖTV dilimlerine girmemekte ve yüzde %80’lik eski vergi diliminde kalmaya devam etmektedir. Bu nedenle Türkiye’de satışı yapılan bu hibrit araç modellerinden yalnızca birkaçı şu an için söz konusu vergi indirimine konu edilebilecek durumdadır.

Kaldı ki Türkiye’de satışa sunulacak şarj edilebilir hibrit otomobil modellerine, düzenlemenin öngördüğü şartları taşıması nedeniyle her zaman için bir yenisinin eklenmesi mümkün olabilecektir. Bu nedenle yeni ÖTV oranının uygulama alanı bulabileceği, otomobil modellerinin de şimdilik yalnızca bunlarla sınırlı olduğu, satışa sunulacak yeni modellerin çıkması ve bu modellerin de ilgili şartları taşıması halinde bu araçlar açısından da vergi indiriminin söz konusu olabileceği ifade edilmelidir.

Buna göre ÖTV indirimi kapsamına giren bazı hibrit araç modelleri ve bunlara uygulanacak ÖTV oranları şu şekildedir:

  • ÖTV’si %80’den %30’a Düşecek Modeller;

BYD Seal U DM-İ

  • ÖTV’si %80’den %60’a Düşecek Modeller:

BMW X1 xDrive30e

SKODA Kodiaq 1.5 TSI (204 PS) PHEV

DSG DS-9 E-TENSE 250

  • ÖTV’si %80’den %70’e Düşecek Modeler:

Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçen fakat 1800 cm³’ü geçmeyen model şu an için bulunmamaktadır.

Söz konusu araç modelleri üzerinden alınan eski %80 oranındaki özel tüketim vergisi bu düzenleme ile birlikte ciddi oranda düşmüş olduğundan yeni düzenleme kapsamında uygulanacak oranlar neticesinde bu araç fiyatlarında önemli bir değişiklik yaşanacaktır. 26 Temmuz 2024 tarihi itibarıyla bayiler tarafından araç fiyatlarında güncellemeye gidilmesi ve araçların eski fiyatlarına nazaran daha düşük yeni fiyatları ile birlikte satışlarına başlanması gerekmektedir. Bayiler, bu yeni düzenleme sonrasında fiyatlarını güncellediği takdirde bu modellerin yeni fiyatları net bir biçimde açıklanacak olmakla tüketiciler güncel fiyat bilgilerine bu şekilde ulaşabilecektir.

2.Düzenlemenin Faydaları

Söz konusu düzenleme neticesinde şarj edilebilir hibrit araçlar üzerindeki özel tüketim vergisinde önemli bir indirime gidilmiş ve vergi indiriminin uygulama alanı bulacağı araçların fiyatlarında ciddi bir düşüş gerçekleşmiş bulunmaktadır. Bu sayede öncelikle ilgili düzenlemenin otomobil fiyatlarını aşağıya çekmek gibi başlı başına önemli bir avantajı beraberinde getirdiği oldukça açıktır. Nitekim yüksek otomobil fiyatlarının bu vesile ile düşme eğilimine girmesi neticesinde tüketicilerin hibrit modellere yönelik talepleri de bu doğrultuda artma potansiyeli taşıyacaktır. Özellikle çevre dostu olması ile bilinen bu hibrit araçlara yönelik taleplerin artması nedeniyle bu araç modellerinin tüketici çevrelerinde daha hızlı biçimde yaygınlaşması da sağlanmış olacaktır. Karbon emisyonlarını azaltması nedeniyle çevreye daha az zarar veren bu araç modellerinin tüketimini teşvik etmek ve en nihayetinde çevre dostu araçları kullanan kişilerin sayısını arttırmak bakımından da işbu düzenlemenin önemli bir amaca hizmet ettiği kuşkusuzdur.

3.Dikkat Edilecek Hususlar

Bu kapsamda tüketicilerin özellikle söz konusu düzenlemeye riayet etmeyerek düzenleme öncesi %80’lik oran üzerinden belirlenen fiyatlar ile satışa devam eden bayilerden hibrit araç alımı yapmaması, bu noktaya özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir. Kaldı ki ilgili düzenleme uyarınca bayilerin fiyatlarını yenilemesi zorunluluk arz ettiğinden bu hususu yerine getirmeyen ve eski fiyatlar üzerinden satışa devam eden bayiler açısından da tüketicilerin ilgili hukuki yollara başvurarak ödedikleri fazla ÖTV’nin iadesini talep etmeleri kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki satışlar için her zaman için mümkün olabilecektir. Keza bayilerin fiyatları bu doğrultuda güncel tutması gerekmekte olup bu hususun sağlanıp sağlanmadığı bakımından da denetimin gerçekleştirilmesi mümkün olabilecektir. Bununla birlikte dışarıdan şarj edilebilen ve ilgili kanuni şartları taşıyan hibrit araçlar bakımından her an için satışa yeni bir model sunulması da mümkün olduğundan tüketicilerin bu noktaları takip etmesi de önemlilik arz edebilecektir.